Mẩn ngứa là một triệu chứng khá phổ biến mà hầu hết mọi người đều từng trải qua ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, khi mẩn ngứa xuất hiện dưới dạng các mảng lớn trên da, kèm theo cảm giác ngứa ngáy khó chịu, có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe mà chúng ta cần phải chú ý. Vậy nổi mẩn ngứa thành mảng là gì, nguyên nhân do đâu và cách phòng ngừa, điều trị như thế nào? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về vấn đề này.
1. Nổi mẩn ngứa thành mảng là gì?
Nổi mẩn ngứa thành mảng là hiện tượng xuất hiện các đốm, mảng đỏ, sần sùi trên bề mặt da, có thể kèm theo ngứa ngáy hoặc cảm giác bỏng rát. Các mảng này thường có kích thước lớn, không đều và có thể lan rộng ra nếu không được điều trị kịp thời. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến bất kỳ vùng da nào trên cơ thể, nhưng thường thấy ở vùng mặt, cổ, tay, chân hoặc lưng.
2. Nguyên nhân gây nổi mẩn ngứa thành mảng
Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng nổi mẩn ngứa thành mảng, trong đó có các yếu tố bên ngoài lẫn bên trong cơ thể. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
2.1. Dị ứng
Dị ứng là nguyên nhân hàng đầu gây ra các mảng ngứa trên da. Da có thể phản ứng với một số tác nhân như thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm, hay thậm chí là tiếp xúc với các chất gây dị ứng trong môi trường như phấn hoa, bụi bẩn. Khi cơ thể tiếp xúc với những tác nhân này, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng mạnh mẽ, gây viêm da và xuất hiện mẩn ngứa.
2.2. Viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa (hay còn gọi là eczema) là một bệnh lý da liễu mãn tính có thể gây ra các mảng mẩn ngứa. Bệnh này thường khởi phát từ khi còn nhỏ và có thể tái phát khi có yếu tố kích thích như thay đổi thời tiết, căng thẳng hay tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng.
2.3. Nhiễm trùng da
Một số loại vi khuẩn, virus hoặc nấm có thể gây nhiễm trùng da, dẫn đến các mảng mẩn ngứa. Ví dụ, bệnh vảy nến, nhiễm trùng do vi khuẩn Staphylococcus hay virus Herpes đều có thể làm xuất hiện mẩn ngứa thành từng mảng.
2.4. Thay đổi hormone
Sự thay đổi hormone trong cơ thể, đặc biệt là trong các giai đoạn như mang thai, dậy thì, hay thời kỳ mãn kinh, cũng có thể gây ra các hiện tượng mẩn ngứa và các mảng da đỏ, ngứa.
2.5. Stress và căng thẳng
Căng thẳng kéo dài có thể làm suy giảm sức đề kháng của cơ thể, đồng thời kích thích các phản ứng dị ứng trên da. Vì vậy, khi stress gia tăng, các mảng ngứa cũng có thể xuất hiện và lan rộng.
3. Cách phòng ngừa và điều trị mẩn ngứa thành mảng
Dù nguyên nhân gây nổi mẩn ngứa thành mảng có thể khác nhau, nhưng việc phòng ngừa và điều trị có thể giúp bạn cải thiện tình trạng này một cách hiệu quả.
3.1. Giữ vệ sinh da sạch sẽ
Việc giữ gìn vệ sinh da là một trong những yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa mẩn ngứa. Bạn nên tắm rửa đều đặn và sử dụng các loại sữa tắm dịu nhẹ, tránh các loại xà phòng có chất tẩy mạnh có thể gây khô da và kích ứng.
3.2. Tránh các tác nhân gây dị ứng
Nếu bạn xác định được nguyên nhân gây dị ứng là thực phẩm, thuốc hay các hóa chất, hãy tránh tiếp xúc với chúng càng nhiều càng tốt. Việc sử dụng các loại kem bôi chống dị ứng cũng có thể giúp giảm ngứa ngáy hiệu quả.
3.3. Dùng thuốc điều trị
Nếu tình trạng mẩn ngứa trở nên nghiêm trọng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chỉ định các loại thuốc điều trị. Thuốc kháng histamine, kem bôi chứa corticoid hoặc các loại thuốc điều trị viêm da sẽ giúp làm giảm các triệu chứng ngứa ngáy, sưng tấy và viêm nhiễm.
3.4. Chế độ ăn uống hợp lý
Chế độ ăn uống cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ nổi mẩn ngứa. Hạn chế các thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, trứng, sữa, đồng thời tăng cường rau xanh và trái cây tươi giúp cải thiện sức đề kháng cho cơ thể.
3.5. Thư giãn và giảm căng thẳng
Căng thẳng là một trong những yếu tố dễ gây ra mẩn ngứa. Do đó, việc thư giãn, luyện tập thể dục thể thao, yoga hoặc thiền định có thể giúp bạn giảm thiểu stress và duy trì sức khỏe tinh thần, từ đó giảm nguy cơ phát sinh mẩn ngứa.
4. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu tình trạng mẩn ngứa không thuyên giảm sau một thời gian tự điều trị tại nhà, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, lan rộng, bạn nên tìm đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời. Việc tự ý điều trị hoặc không điều trị đúng cách có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe.
Trong nhiều trường hợp, việc nhận diện nguyên nhân gây mẩn ngứa và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bạn giảm thiểu những triệu chứng khó chịu này. Hãy luôn chú ý đến sức khỏe của làn da và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế khi cần thiết.
